Sunday, August 8, 2010

مشاهیر اورمو (اورمیه) - میرزا حبیب الله آقازاده

(13339-1262 هجری شمسی)
میرزا حبیب الله آقازاده فرزند آقا میرزا بیگ ایمانلوی افشار و مادرش از طایفه گوندوزلو بود. وی از ارباب قلم و سیاست بوده که در سال 1301 قمری در شهر اورمو (اورمیه) متلدو شده و پس از کسب علوم متداول به نهضت مشروطه خواهان پیوست و در سال 1328 قمری با عده ای از روشنفکران ترک اورمیه از قبیل میرزا محمد غزنوی، محمود اشراف زاده ،صادق زاده و موید زاده هیاتی به نام "نشر معارف" تشکیل داد و در همین زمان بود که مدیریت داخلی روزنامه فریاد را که پس از از ان به "فروردین"1 تغییر نام داد به عهده گرفت. این روزنامه پس از مدتی توقیف و نویسندگان آن از جمله حاج موءید التجار، حاج محمد زهتاب، حاج ناظم قره باغی، میرزا علی عسگر آبادی و ابوطالب علیزاده که همگی از روشنفکران بودند تحت تعقیب و آزار و اذیت قرار گرفتند. پس از ورود قوای روسیه به شهر اورمو(اورمیه) شادروان صادق الملک ریاست معارف به دار آویخته شد و مرحوم غزنوی و اشراف زاده به اروپا رفتند و آقازاده به کنسولگری عثمانی پناه برد و پس از مدتی به کمک حاکم وقت به تهران عزیمت و در آنجا خدمات مطبوعاتی و ملی را ادامه داد. او در سال 1336 قمری با دمکراتهای تبریز که عضو کمیته مرکزی آن بود با پانصد نفر فدایی به بندر شرفخانه حمله برد و این بندر را از دست بقیه السیف قوای تزاری پس گرفت و انبار آذوقه و مهمات آن را به تبریز فرتساد و مردم توانستند تا شش ماه با این مهمات شهر را اداره کنند و تا ورود ارتش عثمانی از پیشروی پطرس به شهر خوی و اطراف و توابع آن جلوگیری کنند.
- روزنامه فروردین در سال 1329 قمری تاسیس و به طور هفتگی به زبان ترکی منتشر می شده است. این روزنامه ارگان رسمی فرقه دمکرات اورمو(اورمیه) بوده و مندرجاتش عبارت از مظالم روسها در ایران بخصوص آزربایجان بوده است!.(صدر هاشمی، محمد، جلد چهارم 1363، ص 70)
منابع:
نگاهی به آزربایجان غربی، جلد دوم، ص 748
اورمیه در گذر زمان، ص 799
تذکره شبگرد، صص 7، 8
سرزمین زرتشت، ص 241
مشاهیر علمی و فرهنگی آزربایجان غربی، صص 100، 98
بزرگان و سخن سرایان آزربایجان غربی، صص 329 328